Πρατήριο: Λεωφ. Μεγαλόχαρης 22, Χώρα Τήνου
Τηλ.: 22830 23289

Ο ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΤΗΝΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΟΥ

O Αγροτικός Συνεταιρισμός Τήνου είναι ο συλλογικός φορέας των αγροτών της Τήνου που σκοπό έχει να παρέχει κάθε είδους βοήθεια στις ανάγκες του γεωργικού τομέα του νησιού. Δραστηριοποιείται παρέχοντας υποστήριξη στους αγρότες σε θέματα ενημέρωσης, επιδοτήσεων, ΦΠΑ, σχέσεων τους με τις κρατικές και άλλες υπηρεσίες κλπ. Επίσης προμηθεύει την τηνιακή αγορά με κάθε είδους γεωργικά εφόδια (σπόροι, φυτά, δενδρύλια, εργαλεία, μηχανήματα, λιπάσματα, φυτοφάρμακα, ζωοτροφές, κυψέλες, κλπ).

          Το τυροκομείο που ίδρυσε και έθεσε σε λειτουργία το 1981, αξιοποιεί το τηνιακό γάλα παράγοντας εκλεκτά, αγνά, παραδοσιακά τυριά, βούτυρο και γάλα, τα οποία διαθέτει στην ντόπια αγορά, καθώς και σε εκείνη των Κυκλάδων, των Αθηνών και άλλων πόλεων.

          Σημαντική είναι η συμβολή του Συνεταιρισμού, στην αξιοποίηση των τηνιακών αγροτικών προϊόντων που παράγουν και μεταποιούν οι ίδιοι οι αγρότες. Στο πρατήριο των τυροκομικών του προϊόντων που λειτουργεί ήδη από το 1972 στην Πόλη της Τήνου, στην κεντρική λεωφόρο Μεγαλόχαρης, διαθέτει   πλήθος   τηνιακών προϊόντων.

  • • Μέλι
  • Κρασί, ρακί, ξύδι, ούζο, τοπικά λικέρ
  • Μπύρα
  • πετιμέζι, χειροποίητα ζυμαρικά και παξιμάδια,
  • τουρσιά, κάππαρη, κρίταμο, λιαστή ντομάτα
  • ξηρά σύκα, βότανα και μυρωδικά της τηνιακής φύσης
  • τοπικά αλλαντικά: λούζα, λουκάνικο, σκορδάτο λουκάνικο
  • μεταποιημένα προϊόντα που παρασκευάζουν οι τηνιακές αγρότισσες ή μικρές τοπικές οικοτεχνίες όπως: μαρμελάδες, γλυκά κουταλιού, αγκινάρες στο λάδι, σάλτσες, αλείμματα, ορεκτικά.
  • Επίσης χαλβαδόπιτες, λουκούμια, αμυγδαλωτά, παστέλια κλπ

          Η Τήνος λοιπόν, όπως όλοι γνωρίζουμε, είναι νησί με παράδοση στην γεωργοκτηνοτροφική παραγωγή. Φημίζεται για τα κτηνοτροφικά προϊόντα της. Το αιγοπρόβειο κρέας εν πολλοίς είναι βιολογικό, αφού τα ζώα είναι ελευθέρας βοσκής και τρέφονται με την αυτοφυή βλάστηση. Το μοσχαρίσιο τηνιακό κρέας ήταν ανέκαθεν φημισμένο ακόμη και στην αθηναϊκή αγορά.

          Τα αλλαντικά που παράγονται με τον παραδοσιακό τρόπο στα σπίτια, στα κρεοπωλεία ή στην προσφάτως λειτουργούσα μικρή αλλαντοποιία, είναι μοναδικά: λουκάνικα με μάραθο ή με σκόρδο και λούζες, που είναι καπνιστό χοιρινό με μπαχαρικά.

         

          Θά κάνω τώρα μια προσπάθεια να εξηγήσω γιατί τα γαλακτοκομικά προϊόντα του νησιού μας είναι ιδιαίτερα.

          Το κλίμα της Τήνου είναι εύκρατο προς το θαλάσσιο και ανήκει στο μεσογειακό τύπο. Ο τύπος αυτός εμφανίζει τα χαρακτηριστικά του κλίματος των ευκράτων περιοχών κατά τον χειμώνα, και τα χαρακτηριστικά των υποτροπικών περιοχών των υψηλών πιέσεων, κατά το θέρος. Δηλαδή βροχερή χειμερινή και ξηρή θερινή περίοδο, μικρό ετήσιο ύψος βροχής, ήπιο χειμώνα, θερμό θέρος και μεγάλη διάρκεια ηλιοφάνειας καθ όλο το έτος και ιδιαίτερα κατά την θερμή περίοδο. Από ομβρομετρική άποψη η Τήνος παρουσιάζει μια ξηρή και μια υγρή περίοδο κατά την διάρκεια του έτους, σαφώς διαχωρισμένες. Είναι από τις πιο ανεμώδεις περιοχές της χώρας και τα καλοκαίρια είναι δροσερά λόγω των μελτεμιών.

          Tα νησιά του Αιγαίου αποτέλεσαν σημαντικό μονοπάτι για την σταδιακή μετανάστευση ενδημικών ειδών χλωρίδας στην Ελλάδα από την Ανατολή, λόγω της γειτνίασης με την αρχέγονη χλωρίδα της Μικράς Ασίας (Polunin, 1980).

          Στο νομό Κυκλάδων υπάρχουν ενδημικά είδη φυτών και είναι ευρέως διαδεδομένα τα φρύγανα. Συναντάμε επίσης είδη της μακίαςξυλώδους βλάστησης, όπως δάφνη, ασπάλαθος, σπάρτο, μυρτιά, σπαράγγι κλπ, ενώ ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στη χλωρίδα των ακτών λόγω   του κλίματος και της ύπαρξης πολλών ειδών.

          Τα μηρυκαστικά ζώα και βέβαια οι τηνιακές αγελάδες, αρέσκονται στην νομή των αυτοφυών ψυχανθών όπως διάφορα είδη βίκου, λαθουριού, τριφυλλιού, μηδικής, ανθυλίδας, και αγρωστώδών όπως διάφορα είδη πόας, φεστούκας, δακτυλίδας, σόργου, βρώμης, σίκαλης, αγκίλοπα, ήρας, κλπ

          Η διατροφή των γαλακτοπαραγωγικών ζώων στην Τήνο στηρίζεται κυρίως στη βόσκηση βοσκοτόπων χαμηλής μάλλον βοσκοικανότητας, αλλά με ιδιαίτερα πλούσια χλωρίδα, και μάλιστα μοναδική για τον αριθμό των ειδών ενδημικής βλάστησης.

          Η χλωρίδα των βοσκοτόπων κατά την περίοδο Μάιου – Σεπτέμβριου, αποξηραίνεται εντελώς. Έτσι την περίοδο αυτή, η διατροφή των ζώων βασίζεται στην αποξηραμένη αυτοφυή τοπική χλωρίδα των βοσκοτόπων και στον σανό δημητριακών ή ψυχανθών. Η χορήγηση εξωγενώς παραγομένων ζωοτροφών σε ποσοστό μέχρι 20% του σιτηρεσίου τους και ειδικότερα, οι αμυλούχοι σπόροι δημητριακών, τα πίτουρα και ο σανός, κρίνεται ότι δεν επηρεάζουν την ιδιαίτερη σύσταση του γάλακτος.

          Ας παραθέσω και τον ορισμό του γάλακτος για την σφαιρικότερη ενημέρωση σας. “Γάλα” λοιπόν εξ ορισμού, ονομάζεται το λευκό- υποκίτρινο υγρό που βγαίνει από τον μαστό των θηλέων θηλαστικών ζώων μετά τον τοκετό τους. Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία “γάλα είναι το απαλλαγμένο από πρωτόγαλα προϊόν του ολοσχερούς, χωρίς διακοπή , αρμέγματος υγιούς γαλακτοφόρου ζώου, που ζει και τρέφεται υπό υγιεινούς όρους και που δεν βρίσκεται σε κατάσταση υπερκόπωσης.” Ακόμη η νομοθεσία ορίζει άτι “ με τον όρο γάλα, απλά, χωρις να συνοδεύεται από κάποιο επίθετο , νοείται αποκλειστικά και μόνο το γάλα που :

α) προέρχεται από αγελάδα

β) είναι νωπό

γ) είναι πλήρες

δ) δεν έχει υποστεί αφυδάτωση ή συμπύκνωση

και ε) δεν περιέχει άλλες ύλες που να έχουν προστεθεί από έξω”.

          Στο συγκεκριμένο λοιπόν κλίμα του νησιού μας, σε συνδυασμό με την νομευτική χλωρίδα της Τήνου και τον ελεύθερο τρόπο διαβίωσης, βόσκησης και ενδιαίτησης των αγελάδων οφείλεται η ιδιαιτερότητα του τηνιακού γάλακτος που είναι η πρώτη ύλη παραγωγής των τυριών μας.

          Βέβαια σημαντικό ρόλο παίζει και ο ανθρώπινος παράγοντας τόσο κατά την εκτροφή των ζώων όσο και κατά την τυροκόμηση του γάλακτος. Έχουμε καταφέρει μετά από 34 χρόνια παραγωγικής διαδικασίας στο τυροκομείο του αγροτικού συνεταιρισμού να συνεργαζόμαστε πολύ καλά με τους γαλακτοπαραγωγούς   και επίσης έχουμε αποκτήσει μεγάλη εμπειρία και ικανότητα στην τυροκόμηση του τηνιακού γάλακτος.

          Όλοι οι ανωτέρω παράγοντες πιστεύω ότι προσδίνουν την διαφορετικότητα στην ποιότητα, και την μοναδικότητα στην γεύση, στο φρέσκο γάλα Τήνου και στα τυριά και τα βούτυρα του τυροκομείου μας, που παράγουμε ανελλιπώς εδώ και 34 χρόνια.

          Τα προϊόντα μας αυτά είναι:

         Το εμφιαλωμένο ΓΑΛΑ. Είναι το μοναδικό γάλα ημέρας που κυκλοφορεί στην Τήνο. Το πρωί αρμέγεται από τις τηνιακές αγελάδες, συλλέγεται πολύ γρήγορα, και μόλις φθάσει στο τυροκομείο αμέσως παστεριώνεται, εμφιαλώνεται σε υγιεινή συσκευασία του ενός λίτρου, και διανέμεται στα καταστήματα του νησιού. Υπερηφανευόμαστε ότι είναι το πιο φρέσκο προϊόν του νησιού μας αφού από τον μαστό της αγελάδας, -την άμελξή του δηλαδή- και ως το ποτήρι μας μεσολαβούν μόνο 3 ώρες. Είναι πλήρες γάλα και διατίθεται μόνο στην Τήνο.

          Η ΓΡΑΒΙΕΡΑ ΤΗΝΟΥ ανήκει στην κατηγορία των σκληρών τυριών και είναι τυρί με υπόγλυκη χαρακτηριστική γεύση, συνήθως με συμπαγή μάζα και κίτρινο ως υποκίτρινο – υπόλευκο χρώμα. Παρασκευάζεται από αγελαδινό γάλα και αποτελεί την εξέλιξη του παλιού “βραστού τυριού” της Τήνου, που έφτιαχναν στα σπίτια οι αγρότισσες. Η γραβιέρα Τήνου είναι άριστο επιτραπέζιο τυρί. Δίνει όμως και υπέροχη γεύση στις διάφορες πίτες που προστίθεται, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για σαγανάκι, ως ξυσμένο τυρί ή ακόμη για πίτσες και τοστ.

          Η ΚΟΠΑΝΙΣΤΗ ΤΗΝΟΥ είναι μαλακό τυρί με αλοιφώδη υφή και έντονη πικάντικη – πιπερίζουσα γεύση. Είναι το κατεξοχήν παραδοσιακό τυρί της Τήνου, αφού ήδη από το 1809 ο τηνιακός ιατροφιλόσοφος Μαρκάκης Ζαλώνης – ο οποίος μάλιστα γεννήθηκε στο χωριό μου τον Κρόκο-, στο σύγγραμμα του με τίτλο “ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΤΗΝΟ” που εκδόθηκε στο Παρίσι αναφέρει επί λέξη για την κοπανιστή: “είναι μαλακό τυρί πιο δυνατό και πιο πικάντικο από το παλαιωμένο ροκφόρ ή το ζερομέ”. Αναφορές για την κοπανιστή έχουμε επίσης στα Ολύμπια του 1859 και του 1870, όπου στα βραβεία που απονεμήθηκαν στα διάφορα προϊόντα που εκτέθηκαν, στην κλάση των τυροκομικών προϊόντων γίνεται αναφορά βράβευσης σε κοπανιστή από την Σύρο.

          Ο Λιάμπεης αναφερόμενος στην τεχνολογία παρασκευής της κοπανιστής το 1899 γράφει χαρακτηριστικά «… ο τυρός ούτος έχει γεύσιν δριμείαν και πιπερίζουσαν, ως εκ των ιδιοτήτων δε τούτων, θεωρείται ορεκτικόν έδεσμα … πωλείται εις αρκετά υψηλήν τιμήν ως είδος πολυτελείας». Εκτενείς επίσης περιγραφές για την κοπανιστή δίνονται από τον Δημητριάδη το 1900, τον Τζουλιάδη το 1936 και τον Ζυγούρη το 1952 και το 1956.         Τέλος οι Βεινόγλου και Ανυφαντάκης περιγράφουν την κοπανιστή στο κεφάλαιο «ειδική τυροκομία» του πανεπιστημιακού συγγράμματός τους «Γαλακτοκομία – τόμος Β΄» των εκδόσεων Καραμπερόπουλος (1980). Σημειώνουν μάλιστα ότι «…οι πιο γνωστοί τύποι κοπανιστής είναι της Μυκόνου και της Τήνου…». (Παράρτημα ΙΙΙ).

          Σήμερα επιτρέπεται η παραγωγή του τυριού αυτού μόνο στα νησιά των Κυκλάδων . Η κοπανιστή καταναλώνεται ως έχει ή ως άλειμμα σε καναπεδάκια, συνοδεύοντας άριστα το ούζο, το τσίπουρο ή το ρακί, την μπύρα και το κρασί. Τελευταία μαθαίνω ότι άρχισε να χρησιμοποιείται και στην μαγειρική.

          Η ΝΩΠΗ ΜΥΖΗΘΡΑ που παράγει το τυροκομείο μας ανήκει στην κατηγορία των τυριών τυρογάλακτος και είναι μαλακό επιτραπέζιο τυρί με συμπαγή δομή, υπόγλυκη ως γλυκιά γεύση και λευκό χρώμα. Παράγεται σε κεφαλάκι σχήματος κώλορου κώνου, από φρέσκο αγελαδινό τυρόγαλο στο οποίο προστίθεται μικρή ποσότητα αγελαδινού γάλακτος. Είναι παραδοσιακό ελληνικό τυρί σχεδόν όμοιο με το ανθότυρο, το οποίο βέβαια γίνεται από αιγοπρόβειο τυρόγαλο. Καταναλώνεται φρέσκο, ως επιτραπέζιο. Χρησιμοποιείται στην παρασκευή πιτών   και συνοδεύει άριστα φρούτα και κρασί. Επειδή έχει μικρή περιεκτικότητα σε αλάτι και σε λιπαρά, μπορεί να καταναλωθεί από άτομα που βρίσκονται σε δίαιτα.

          Το ΤΗΝΙΑΚΟ ΤΥΡΑΚΙ του Αγροτικού Συνεταιρισμού είναι φρέσκο ημίσκληρο τυρί, με ευχάριστη απαλή γεύση, λεπτό χαρακτηριστικό άρωμα, λευκό χρώμα και σχήμα πλακέ – κυλινδρικό. Παράγεται από αγελαδινό γάλα, καταναλώνεται ως επιτραπέζιο και αντικαθιστά επάξια την φέτα στην χωριάτικη σαλάτα και στις πίτες. Είναι αλατισμένο.

          Το ΠΕΤΡΩΜΑ είναι το κατεξοχήν παραδοσιακό τυρί της Τήνου. Είναι φρέσκο μαλακό τυρί, χωρίς αλάτι, το οποίο αποτελεί την βάση παραγωγής της κοπανιστής και του τηνιακού τυριού. Καταναλώνεται ως έχει με προσθήκη αλατιού, ή εμβάπτισμένο σε άλμη. Χρησιμοποιείται στην χωριάτικη σαλάτα και κυρίως για την παρασκευή γλυκών και αλμυρών πιτών. Είναι το τυρί που χρησιμοποιείται αποκλειστικά στα πασχαλινά τυροπιτάκια, τα οποία γνωρίζουμε όλοι ότι αποτελούν το κατεξοχήν παραδοσιακό πασχαλιάτικο γλύκισμα του νησιού μας.

          Το ΝΩΠΟ ΒΟΥΤΥΡΟ του τυροκομείου μας παράγεται από αγελαδινό γάλα και είναι περιεκτικότητας σε λιπαρά περίπου 80%. Είναι πολύ καλό προϊόν για άλειμμα και για χρήση στην μαγειρική και στην ζαχαροπλαστική. Οι ζαχαροπλάστες ή και οι νοικοκυρές της Τήνου, μας διαβεβαιώνουν για την εξαιρετική γεύση και το πλούσιο άρωμα που δίνει ιδιαίτερα στα γλυκά ταψιού (μπακλαβάδες, καταίφια, γαλακτομπούρεκα κλπ), μα και στους κουραμπιέδες.      

          Το ΜΑΓΕΙΡΙΚΟ ΒΟΥΤΥΡΟ μας τέλος, παρασκευάζεται από το λιώσιμο του νωπού βουτύρου και έτσι έχει χάσει την υγρασία του. Είναι πραγματικά ατόφιο βούτυρο, αφού η περιεκτικότητά του σε λιπαρά είναι περίπου 95%. Είναι κι αυτό άριστο προϊόν για μαγειρική και ζαχαροπλαστική χρήση.

Ματθαίος   Βίλλας
γεωπόνος – προϊστάμενος τυροκομείου

ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΤΗΝΟΥ ΚΥΚΛΑΔΩΝ
Καποδιστρίου 5     842 00   ΤΗΝΟΣ

  • Τυροκομείο: 22830-21184 (tirokomiotinos@gmail.com)
  • Διοίκηση-λογιστήριο: 22830-22323(eastinos@otenet.gr)
  • Πρατήριο λιανικής τηλ: 22830-23289

fax: 22830-23656

www.agrotinos.gr

You might be interested in …