Πρατήριο: Λεωφ. Μεγαλόχαρης 22, Χώρα Τήνου
Τηλ.: 22830 23289

Περί Λιπασμάτων

1. Αζωτούχα Λιπάσματα

Το άζωτο μπορεί να εφαρμοστεί μόνο του , με τη μορφή απλού λιπάσματος ή με τη μορφή σύνθετων λιπασμάτων που περιέχουν ποικίλες περιεκτικότητες σε άζωτο

Κύριοι τύποι απλών αζωτούχων λιπασμάτων :

  • Ασβεστούχος νιτρική αμμωνία. Είναι ένα μίγμα νιτρικής αμμωνίας και ένα ελάχιστο 20% ασβεστούχου / μαγνησιούχου άλατος. Η συγκέντρωση του σε άζωτο κυμαίνεται από 25% ως 28%. Το μισό του αζώτου βρίσκεται στη νιτρική μορφή , η όποια είναι άμεσα διαθέσιμη στα φυτά , ενώ το υπόλοιπο μισό βρίσκεται στην αμμωνιακή μορφή. Τα λιπάσματα νιτρικού αμμωνίου είναι καλά προσαρμοσμένα στα περισσότερα εδάφη τις καλλιέργειες και τις κλιματικές συνθήκες.

  • Νιτρική αμμωνία. Άλλη μια πηγή αζώτου υψηλής συγκέντρωσης. ( 33,5% με 34,5%κ.β.). Είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μορφή απλού αζωτούχου λιπάσματος.

  • Ουρία. Αποτελεί τον τύπο με τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε άζωτο(46% κ.β.). η διαθεσιμότητα του αζώτου για πρόσληψη από το φυτό , μπορεί να καθυστερήσει , ιδιαίτερα με ανοιξιάτικο ψυχρό καιρό, καθώς η ουρία πρέπει να μετατραπεί αρχικά σε αμμωνιακή και τελικά νιτρική μορφή. Η χημική της μετατροπή εξαρτάται από τη θερμοκρασία , και για αυτό η χρήση της ουρίας εντοπίζεται κυρίως στης χώρες της Μεσογείου.

  • Θειική αμμωνία.Έχει μικρή σχετικά περιεκτικότητα σε άζωτο ( 21% , αποκλειστικά στην αμμωνιακή μορφή). Επιπλέον περιέχει κατά 24% θείο (S) , ένα άλλο απαραίτητο για τα φυτά θρεπτικό στοιχείο.

  • Θειούχος νιτρική αμμωνία. Είναι ένας συνδυασμός θειικού και νιτρικού αμμωνίου. ( τυπική σύνθεση : 26% περιεχόμενο άζωτο από το οποίο 7,5% νιτρικό και 18,5% αμμωνιακό με επιπλέον 14% θείο).

  • Νιτρικό ασβέστιο.Περιέχει 14,4% άζωτο σε νιτρική μορφή και 19% υδροδιαλυτό ασβέστιο. Πρόκειται για μια μορφή κατάλληλη για τα κηπευτικά και τα οπωροφόρα εξαιτίας της γρήγορης του δράσης.

2. Σύνθετα λιπάσματα.

Τα λιπάσματα τα οποία περιέχουν περισσότερα από ένα από τα βασικά θρεπτικά στοιχεία – άζωτο (Ν) , φώσφορο (P) , κάλιο (Κ) – είναι γνωστά ως σύνθετα λιπάσματα. Υπάρχουν δύο διακριτές κατηγορίες:

  • Σύμπλοκα λιπάσματα. Περιέχουν τουλάχιστον δύο από τα στοιχεία άζωτο , φώσφορο ή κάλιο και συνήθως είναι προϊόν χημικής αντίδρασης. Έχουν το πλεονέκτημα να περιέχουν όλα τα τους τα θρεπτικά στοιχεία σε κάθε τους κόκκο.

  • Τα μίγματα λιπασμάτων. Αυτά παράγονται από την στεγνή ανάμιξη των κόκκων ή σωματιδίων δύο ή περισσοτέρων ενδιάμεσων λιπαντικών υλικών. Στα καλής ποιότητας μίγματα οι περιεχόμενοι κόκκοι ταιριάζουν απόλυτα σε σχέση με το μέγεθος και άλλα φυσικά χαρακτηριστικά. Αν τα συστατικά δεν ταιριάζουν απόλυτα υπάρχει πιθανότητα να διαχωριστούν κατά τους χειρισμούς , τη μεταφορά και τη διασπορά , έχοντας σαν αποτέλεσμα την ανομοιόμορφη κατανομή στον αγρό.

Η πλειοψηφία των σύνθετων λιπασμάτων που χρησιμοποιούνται ανήκουν στη κατηγορία των σύμπλοκων λιπασμάτων. Οι κόκκοι αυτών των λιπασμάτων έχουν ενιαίο μέγεθος και καθορισμένη σύσταση, οπότε δεν διατρέχουν κίνδυνο διαχωρισμού κατά την εφαρμογή.

3. Ειδικά Λιπάσματα

Κάτω από συγκεκριμένες κλιματικές και εδαφικές συνθήκες μπορεί να συμβεί ακινητοποίηση, απονιτροποίησση, διαφυγή με μορφή αερίου ή έκπλυση το αζώτου, μειώνοντας την αποτελεσματικότητα των εφαρμοζόμενων λιπασμάτων. Για την πρόληψη του φαινομένου αυτού η βιομηχανία ανόργανων λιπασμάτων ανέπτυξε ειδικούς τύπους λιπασμάτων σχεδιασμένα να μειώσουν την επίδραση των φαινομένων αυτών. Αυτοί οι ειδικοί τύποι λιπασμάτων μπορούν να συνοψιστούν όπως παρακάτω :

  • Διαφυλλικά Λιπάσματα. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις το άζωτο, μπορεί να προσληφθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικά από τα φύλλα του φυτού. Αυτή η μέθοδος εφαρμογής μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προληφθεί η ακινητοποίηση ή η έκπλυση του εφαρμοζόμενου από το έδαφος αζώτου. Όμως η ποσότητα του αζώτου που μπορεί να εφαρμοστεί με φυλλικούς ψεκασμούς είναι περιορισμένη και στην πράξη αυτός ο τρόπος εφαρμογής χρησιμοποιείται συμπληρωματικά της εφαρμοζόμενης ποσότητας αζώτου από το έδαφος.

4. Λιπάσματα βραδείας διάχυσης και ελεγχόμενης διάχυσης.

Ένα λίπασμα βραδείας ή ελεγχόμενης διάχυσης περιέχει άζωτο και ίσως άλλα θρεπτικά στοιχεία σε μορφές οι οποίες καθυστερούν την αρχική διαθεσιμότητα ή επεκτείνουν τη διαθεσιμότητα στο χρόνο, συγχρονίζοντας την με την πρόσληψη από τα φυτά.

Τυπικά, ένα λίπασμα βραδείας αποδέσμευσης βασίζεται στην αδιαλυτότητα του μέσου που περιέχει το άζωτο στο διαθέσιμο νερό. Από την άλλη ένα λίπασμα ελεγχόμενης διάχυσης παράγεται με την τροποποίηση του διαλυτού λιπαντικού προϊόντος, με τη χρήση επικαλυπτικών στρωμάτων ή τον εγκλεισμό σε κάψουλες.

Οι δύο κυριότερες κατηγορίες των λιπασμάτων βραδείας ή ελεγχόμενης αποδέσμευσης , ανάλογα με τον τρόπο παραγωγής τους είναι:

  • Λιπάσματα βραδείας αποδέσμευσης. Σχεδιάστηκαν κυρίως για επαγγελματική χρήση σε γκαζόν , παιδικές χαρές και κήπους.

  • Λιπάσματα ελεγχόμενης αποδέσμευσης. Τα υλικά αυτά σχεδιάστηκαν να απελευθερώνουν θρεπτικά στοιχεία για μια δεδομένη χρονική περίοδο ( 3,6,9,ή 12 μηνών) μέσω ενός υλικού επικάλυψης ή μιας μεμβράνης κάψουλας.

5. Σταθεροποιημένα Λιπάσματα : Λιπάσματα που σχετίζονται με παρεμποδιστές της νιτροποίησης.

Οι παρεμποδιστές της νιτροποίησης είναι χημικές ενώσεις οι οποίες παρεμποδίζουν την βακτηριακή οξείδωση (νιτροποίηση) του αμμωνιακού αζώτου περιορίζοντας τη δραστηριότητα των Nitrosomonas βακτηρίων στο έδαφος. Ο σκοπός είναι να διατηρηθεί το εφαρμοζόμενο αμμωνιακό άζωτο στην αρχική του μορφή, η οποία είναι σταθερή στο έδαφος, και να επιβραδυνθεί η μετατροπή του σε νιτρικά. Αυτό μειώνει προσωρινά την αναλογία νιτρικών στο έδαφος, μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες έκπλυσης ή σχηματισμού N2Ο, λόγω υψηλής βροχόπτωσης ή άρδευσης.

Το κόστος των λιπασμάτων ελεγχόμενης αποδέσμευσης ή των σταθεροποιημένων λιπασμάτων είναι σημαντικά υψηλότερο από αυτό των συμβατικών. Έτσι η κύρια χρήση τους περιορίζεται σε καλλιέργειες υψηλής αξίας, σε συγκεκριμένα καλλιεργητικά συστήματα και σε μη αγροτικούς τομείς υψηλής αξίας (ανθοκομία, παιδικές χαρές, θερμοκήπια).

Πηγή : Kummer Karl-Friedrich (BASF AG) and Chris Dawson and Associates , (2003).Understanding Nitrogen and its Use in Agriculture.

You might be interested in …